Bij echtscheidingen kunnen financiële kwesties vaak tot complexe en emotioneel geladen discussies leiden. Een van de kernvragen is of een echtgenoot recht heeft op een vergoeding voor eigen geïnvesteerde gelden in het gemeenschappelijk vermogen. Dit artikel biedt een diepgaand inzicht in de juridische nuances van dit onderwerp.
Het vermogen
Bij echtgenoten die niet gehuwd zijn onder het stelsel van zuivere scheiding van goederen, bestaat het vermogen uit drie delen: het eigen vermogen van elk van de echtgenoten en het gemeenschappelijk vermogen.
Het gemeenschappelijk vermogen, dat een sterke ‘sponswerking’ heeft, omvat naast de beroepsinkomsten en besparingen ook alle goederen die tijdens het huwelijk zijn verworven en waarvan geen van beide echtgenoten kan aantonen dat ze hen toebehoren. Tot het eigen vermogen behoren de goederen die men voor het huwelijk reeds had en wat tijdens het huwelijk werd verkregen door schenking, erfenis of testament.
De kwalificatie als eigen of gemeenschappelijk vermogen is van groot belang bij de ontbinding van het huwelijk, omdat dit bepaalt wie aanspraak kan maken op welke gelden. Tijdens het huwelijk kunnen er verschuivingen plaatsvinden tussen de verschillende vermogens. Zo kan een echtgenoot bijvoorbeeld eigen gelden investeren in een gemeenschappelijk goed of onderneming.
Vorderen van een vergoeding
Indien een echtgenoot meent dat eigen gelden in het gemeenschappelijk vermogen zijn terechtgekomen, kan hij bij de ontbinding van het huwelijk een vergoeding vorderen. Hierbij moet hij aantonen dat het om eigen gelden ging en dat er vermenging heeft plaatsgevonden.
Het Hof van Cassatie verduidelijkte in een arrest van 17 maart 2022 dat deze vermenging onomkeerbaar moet zijn, wat betekent dat de eigen gelden niet langer individualiseerbaar zijn. Als de gelden bijvoorbeeld op een gemeenschappelijke rekening zijn gestort en later andere gemeenschappelijke uitgaven zijn gedaan, waardoor het saldo onder het bedrag van de storting van eigen gelden is gedaald, is dit het geval. De onomkeerbare vermenging mag met alle middelen worden bewezen.
Minimaal bedrag
Het minimale bedrag dat kan worden teruggevraagd is het bedrag van de eigen gelden die effectief zijn geïnvesteerd. De wet bepaalt dat de vergoeding nooit lager mag zijn dan de verarming van het gemeenschappelijk vermogen. Er kan ook rente worden gevraagd, maar deze is slechts verschuldigd vanaf de dag van de ontbinding van het huwelijk.
Wanneer eigen middelen zijn geïnvesteerd in de verwerving, verbetering of instandhouding van een gemeenschappelijk goed, zal het terugvorderbare bedrag meegroeien met de waardevermeerdering van het goed. Deze waardevermeerdering wordt gewaardeerd op de datum van ontbinding van het huwelijk of, indien het goed eerder is verkocht, op de datum van vervreemding.
Als u overweegt te investeren in een gemeenschappelijk goed of eigen middelen te gebruiken voor gezinsuitgaven, zorg dan altijd voor voldoende bewijsmateriaal en leg alles vast in een schriftelijk document. Om recht te hebben op een vergoeding moet u namelijk steeds het eigen karakter van de gelden kunnen aantonen.
Bovenstaande is een complexe materie. Geef gerust een seintje indien u hierover nog vragen heeft. Wij helpen u graag verder.
Het Flamée en Partners team
